Ergosterol występuje praktycznie we wszystkich grzybach, ponieważ jest składnikiem ich błon komórkowych, a jego ilość zależy od gatunku grzyba i warunków wzrostu. Związek ten, należący do grupy tzw. mykosteroli (steroli pochodzących z grzybów) nazywany jest przyszłością żywności funkcjonalnej ze względu na jego korzystny wpływ na zdrowie człowieka. Wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, antyproliferacyjne i przeciwbakteryjne (m.in. przeciw Helicobacter pylori). Obniża poziom cholesterolu i triglicerydów, przez co zapobiega chorobie niedokrwiennej serca, oraz działa przeciwcukrzycowo i łagodzi nefropatię cukrzycową. Ponadto działa antyoksydacyjnie i neuroprotekcyjnie łagodząc neurozapalenie i śmierć neuronów.

Niezwykle ważna jest rola ergosterolu z grzybów jako źródła witaminy D w diecie. Ergosterol nazywany jest prowitaminą D₂. Jak wiadomo, niedobór witaminy D związany jest z rozwojem wielu chorób, m.in. krzywicy, osteomalacji, cukrzycy, nadciśnienia krwi, chorób autoimmunologicznych i zapalnych, raka, oraz chorób infekcyjnych i depresji. Ze względu na położenie geograficzne, tryb życia i nawyki żywieniowe, Polacy są szczególnie narażeni na niedobory witaminy D. Znanych jest co najmniej sześć witamin D, z których najważniejsze i najbardziej powszechne to witamina D₂ (ergokalcyferol) i witamina D₃ (cholekalcyferol). Biologicznie aktywną formą witaminy D jest kalcytriol, który powstaje w nerkach z kalcydiolu, który z kolei powstaje w wątrobie w wyniku przekształcenia witamin D₂ i D₃ dostarczonych z pożywieniem. Najbogatszym źródłem witaminy D₃ w diecie jest tran, tłuste ryby, wątroba i jajka, natomiast witaminy D₂ grzyby, w tym drożdże. Witamina D₃ powstaje także w skórze z 7-dehydrocholesterolu pod wpływem światła UVB (opalanie), jednak aby zapewnić sobie dostateczną ilość witaminy D tą metodą, należałoby przebywać codziennie wiele godzin na wolnym powietrzu. Podobnie, witamina D₂ powstaje w wyniku naświetlania światłem ultrafioletowym ergosterolu, zarówno suszonych owocników grzybów, jak i skóry, pod wpływem ciepła oraz nie do końca jeszcze poznanych przemian metabolicznych. Przeciętna zawartość ergosterolu w suszonych grzybach to kilka mg w 100 g (mniej niż tysięczne części procenta). Przyjmuje się, że 1 mg witaminy D₂ i D₃ to 40.000 IU. Przeciętne dzienne zapotrzebowanie wynosi 200 IU (5 mcg), a większość suplementów diety ma 2.000 IU witaminy D₃ w dawce dziennej.

Ekstrakcja nadkrytycznym dwutlenkiem węgla pozwala na selektywne zatężenie ergosterolu z grzybów, właśnie dlatego ekstrakty marki ExtractHome są takie unikalne. Ekstrakt z Cordyceps ma około 35%, a z soplówki jeżowatej prawie 20% ergosterolu, co odpowiada aż 460.000 IU i 380.000 IU prowitaminy D₂ w dawce dziennej! Czy można przedawkować ergosterol? Nie, nie można. Ergosterol jest naturalnym, bezpiecznym składnikiem żywności. Badania na zwierzętach potwierdziły, że nie jest hepatotoksyczny, nie wywołuje alergii, nie jest karcynogenny ani mutagenny. Obecnie uważa się, że ekstrakty z grzybów bogate w ergosterol powinny być stałym elementem diety ze względu na swoje udowodnione właściwości prozdrowotne.

dr n. farm. Wojciech Krzyczkowski

Na podstawie:

• https://doi.org/10.3390/foods12132529
• https://dx.doi.org/10.1016/j.tifs.2017.06.012
• https://doi.org/10.1016/j.steroids.2020.108775
• https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2021.130927
• https://doi.org/10.1002/jbmr.99